ไวน์มีโน้ตเป็นหลายร้อย หลายพันตัว ตั้งแต่โน้ตเบสิคเลยที่เราจะเจอกันบ่อยๆ อย่างเชอร์รี่ เบอร์รี่ ไปจนถึงซิตรัส แอปเปิ้ล และพีช เป็นต้น… แต่ไวน์บางตัว ก็อาจมีโน้ตอื่นๆ ที่บ้านเราอาจไม่คุ้นเคย อ่านแล้วนึกรสชาติไม่ค่อยออก วันนี้ไวน์แมนจึงอยากรวบรวมโน้ตแปลกๆ ที่เคยเห็นผ่านตามาอธิบายเพิ่มเติมให้หลายๆ คนได้รู้จักกันเลยครับ
ไวน์แนะนำ
รูบาร์บ (Rhubarb)
เป็นผักที่บ้านเราอาจไม่คุ้นเคยเลย เพราะส่วนมากจะปลูกกันในอเมริกา และยุโรป เป็นพืชที่ถูกกับอากาศหนาว นิยมใช้ทั้งการปรุงอาหารคาวและหวาน โดยเฉพาะประเทศอังกฤษที่ถือว่ารูบาร์บเป็นพืชชั้นสูงเลยก็ว่าได้ โดดเด่นที่ก้านแดงอมชมพูสดตัดกับไปสีเขียวเข้ม เป็นผักที่มีรสชาติเหมือนผลไม้ มีความเปรี้ยวหวาน สไตล์เบอร์รี่ต่างๆ แต่จะสอดแทรกด้วยกลิ่นเขียวๆ สดชื่น ไปจนถึงกลิ่นดินชื่นๆ ซึ่งหากอยู่ในไวน์จะมีความเป็นเบอร์รี่ ผสมซิตรัสส พร้อมกลิ่นเอิร์ธตี้หน่อยๆ เรียกได้ว่าเป็นโน้ตตัวหนึ่งที่อร่อยมากๆ เลยครับ เจอได้บ่อยในไวน์แดงอายุน้อย โดยเฉพาะ zinfandel ครับ
ไส้ดินสอ (pencil lead)
บางคนอาจอธิบายว่าเป็นโน้ตตะกั่วดำ (Graphite) เป็นกลิ่นที่จะมาจากการเอจจิ้งในถังโอ๊คจนทำให้ tannin มีความละมุนจนยากที่จะอธิบายได้ว่าเป็นโน้ตอะไร มักเจอในไวน์แดง Full-bodied ที่ผ่านการเอจจิ้งในถังโอ๊คมาอย่างยาวนาน เป็นไวน์ไฮน์เอ็นที่มีราคาแพง
แต่ก็มีคอไวน์หลายๆ คนกล่าวว่าเป็นโน้ตที่ให้ความรู้สึกเหมือนอยู่ในเหมืองตะกั่วดำ มีความชื้นๆ อับๆ ขึ้นจมูกให้ความรู้สึกคลาสสิค ไปจนถึงกลิ่นของดินสอไม้ที่เพิ่งถูกเหลามาสดๆ หมาดๆ โดยจะเป็นกลิ่นที่ค่อนข้างจะขึ้นอยู่กับรสนิยมส่วนตัวมากๆ ครับ หากคนที่ชอบก็จะชอบไปเลย แต่หากคนที่ไม่ชอบ ก็จะขอบายเลยในทันทีครับ จะเจอโน้ตแบบนี้ได้บ่อยในไวน์แดง full-bodied ราคาแพงที่มักผ่านการเอจจิ้งมาอย่างยาวนาน เช่นองุ่น Cabernet Sauvignon จากนาปาวัลเล่ย์ หรือบอร์โดซ์เบลนด์จาก Paulliac
ใบยาสูบ (Tobacco)
กลิ่นใบยาสูบ ไม่ใช่กลิ่นเดียวกับควันแบบเดียวกับบุหรี่นะครับ แต่ใบยาสูบในไวน์ จะหมายถึงใบของ tobacco สดๆ ที่ยังไม่ถูกไฟเผานะครับ ฉะนั้นจะเป็นกลิ่นที่ออกแนวๆ สดชื่น สมุนไพร คล้ายๆ ออริกาโน่ แต่จะมีความซับซ้อนกว่า เป็นกลิ่นไม้เมเปิ้ล ผสมหนัง ใบไม้เปียก ผสมดอกไวโอเล็ทอ่อนๆ สอดแทรกความหวานเล็กน้อย ทำให้เป็นกลิ่นที่นิยมใส่ในน้ำหอมผู้ชาย ให้ความรู้สึกสะอาด แต่ก็มีชั้นเชิง มีมิติ ยิ่งมาอยู่ในไวน์ ยิ่งทำให้ไวน์ตัวนั้นๆ ซับซ้อนเข้าไปใหญ่ครับ
เป็นโน้ตที่มีในไวน์แดง full-bodied หลายๆ ตัว เน้น Cabernet Sauvignon ไปจนถึง Shiraz และเบลนด์ของอิตาลีอย่าง Amarone ก็มักจะมีกลิ่น undertone เป็นใบยาสูบครับ
เหล้าหวานแคสซิส (Cassis)
เป็นชื่อเรียกเหล้าหวานที่มักจะผลิตบริเวณทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อุดมไปด้วยโน้ตของแบล็คฟรุ๊ต หลักๆ คือแบล็คเบอร์รี่ และแบล็คเคอร์เร็นท์หมักเข้มข้น แต่โน้ตจะไม่ได้ออกไปในทางสดชื่น หอมหวานแบบพลัม แต่จะมีความซับซ้อน ฝาดเล็กๆ ของบลูเบอร์รี่ พร้อมจะมีความขมๆ เล็กน้อยตามสไตล์ของเหล้าครับ จึงสื่อว่าเป็นความฟรุ๊ตตี้ที่ไม่ได้สดชื่น แต่จะมีความซับซ้อน เข้มข้นมากกว่าโน้ตเบอร์รี่ทั่วไปครับ
แน่นอนว่าความเบอร์รี่จัดเต็มแบบนี้จะเป็นโน้ตเด่นในบอร์โดซ์เบลนด์หลายๆ ตัว เน้นรสชาติสมดุล ละมุนลิ้น รวมไปถึงไวน์อิตาลีคลาสสิคหลายๆ ตัวด้วยครับ
บริออช (Brioche)
เป็นขนมอบสไตล์ฝรั่งเศส มักทานเป็นมื้อเช้าคู่กับแยมและชาร้อนๆ ซักแก้ว องค์ประกอบหลักๆ ของบริออชคือยีสต์และเนย และออกรสหวานอ่อนๆ จึงจะเป็นโน้ตที่ทำให้เกิดความรู้สึก ‘โทสตี้’ ‘บัตเตอร์รี่’ ‘ครีมมี่’ ในไวน์ได้ ซึ่งยิ่งเป็นไวน์ขาวหรือไวน์หวาน หากมีการผสมผสานของโน้ตหวานๆ อย่างน้ำผึ้ง และวานิลลา จะยิ่งทำให้โน้ตของบริออชชัดเจนมากขึ้นครับ
เป็นโน้ตที่พบเจอบ่อยในแชมเปญที่เอจจิ้งมาซักระยะหนึ่ง นอกจากนั้นยังเจอในไวน์ขาว และไวน์หวานที่ค่อนข้าง full-bodied เข้มข้น unoaked จากองุ่น Chardonnay และ Sémillon
กู๊สเบอร์รี่ (Gooseberries)
หลายคนอาจเหมารวมกู๊สเบอร์รี่ไปในโน้ตตระกูลเรดฟรุ๊ต หรือเบอร์รี่ต่างๆ แต่ความจริงแล้วกู๊สเบอร์รี่จัดอยู่ในโน้ต ‘กรีนฟรุ๊ต’ พวกแอปเปิ้ลเขียว และลูกแพร์ จะมีความหอมสดชื่น จะไม่ออกรสหวานเลยครับ ซึ่งจะเป็นโน้ตที่ต่างจากเบอร์รี่ทั่วไปชัดเจน จะมีกลิ่นขึ้นจมูกเล็กๆ เขียวนิดๆ ฟลอรัลหน่อยๆ เป็นโน้ตที่มักจะเจอในไวน์ขาว โดยเฉพาะใน Sauvignon Blanc ของนิวซีแลนด์ ที่เน้นความเขียว สดชื่นอย่างเต็มที่ครับ เป็นอีกโน้ตเลยที่หากคนชอบจะมองว่าหอมสดชื่น แต่หากไมชอบจะคิดว่าเหม็นเขียวทันทีครับ
จูนิเปอร์ (Juniper)
เป็นเบอร์รี่ที่ขึ้นในพื้นที่เมืองหนาว คล้ายๆ บลูเบอร์รี่ แต่จะลูกเล็กและแข็งกว่า ไม่สามารถกินสดๆ ได้ แต่จะนิยมนำมาหมัก เป็นส่วนผสมหลักในเหล้าจิน หรือนำมาป่นเป็นเครื่งปรุงเสริม โดยจะเป็นโน้ตที่หอมสมุนไพรแบบจัดเต็ม กลิ่นจะคล้ายๆ กับใบเสจ และใบโหระพา แต่จะมีความขม และเผ็ดร้อนกว่าเหมือนผสมพริกไทยดำครับ
จึงเป็นโน้ตที่จะเจอแค่ในไวน์แดง full-bodied รสเข้มข้น อย่าง Shiraz ไปจนถึง Nebbiolo บนพื้นที่เนินสูงของ Piedmont ครับ
มาร์ซิพาน (Marzipan)
เป็นของหวานที่ทำมาจากอัลม่อนปั่น น้ำตาล และไข่ไก่ มักใช้เป็นส่วนประกอบของเค้ก หรือช็อกโกแล็ต มีรสหวานเชื่อม ออกถั่วๆ นัตตี้ โดยจะไม่ได้เป็นรสหวานที่รุนแรงเหมือนลูกกวาด หรือคาราเมลนะครับ จะเป็นความหวานนัวๆ อุ่นๆ ที่ลงตัว จึงจะเป็นโน้ตที่มักจะอยู่ในไวน์ขาว เช่นไวน์ขาวจาก Rhône valley ที่เป็นการเบลนด์ระหว่าง Roussanne และ Viognier ไปจนถึงไวน์ Chardonnay เกรดพรีเมี่ยมหน่อยของ Charblis เบอร์กันดี ที่ได้ทำการเอจจิ้งแล้ว